Nguyên Lý Thiên Can Ngũ Hợp Hóa

Giáp Kỷ hóa Thổ
Ất Canh hóa Kim
Bính Tân hóa Thủy
Đinh Nhâm hóa Mộc
Mậu Quý hóa Hỏa

Thiên Can ngủ hợp củng chính là Ngủ Vận Hóa Khí trong thuyết Ngũ Vận Lục Khí.

Những năm Giáp Kỷ thì

tháng 01 Bính Dần, 02 Đinh Mão
tháng 03 Mậu Thìn, 04 Kỷ Tỵ
tháng 05 Canh Ngo, 06 Tân Mùi
tháng 07 Nhâm Thân, 08 Quý Dậu
tháng 09 Giáp Tuất, 10 Ất Hợi
tháng 11 Bính Tý, 12 Đinh Sửu
trong 12 tháng có 2 can Bính, 2 can Đinh, tức 4 can Hỏa, tức 1/3 là Hỏa Can
Hỏa Vượng nên sinh Thổ. Vì vậy Năm Giáp Kỷ hóa Thổ Vận.

Củng tương tự như vậy
Những năm Ất Canh, tháng 01 là Mậu Dần, 02 Kỷ Mão, 11 Mậu Tý, 12 Kỷ Sửu
4 Can Thổ, Thổ Vượng nên sinh Kim. Vì vậy năm Ất Canh hóa Kim

Những năm Bính Tân, tháng 01 là Canh Dần, 02 Tân Mão, 11 Canh Tý, 12 Tân Sửu, 4 Can Kim, Kim Vượng nên sinh Thủy. Vì vậy năm Bính Tân hóa Thủỵ

Những năm Đinh Nhâm, tháng 01 là Nhâm Dần, 02 Quý Mão, 11 Nhâm Tý, Quý Sửu, 4 Can Thủy, Thủy Vượng nên sinh Mộc. Vì vậy năm Đinh Nhâm hóa Mộc.

Những năm Mậu Quý, tháng 01 là Giáp Dần, 02 Ất Mão, 11 Giáp Tý, 12 Ất Sửu, 4 Can Mộc, Mộc Vượng nên sinh Hỏa. Vì vậy năm Mậu Quý hóa Hỏa.